Wat zijn invasieve exoten
Invasieve exoten zijn planten of dieren die oorspronkelijk niet in Europa thuishoren, maar hier naartoe zijn gekomen en zich snel verspreiden. Ze hebben geen natuurlijke vijanden, wat betekent dat ze zich ongestoord kunnen ontwikkelen. Dit kan schadelijk zijn voor onze natuur, economie en gezondheid.
Voorbeelden van invasieve exoten in Vlaanderen:
- Planten: Japanse duizendknoop, Reuzenberenklauw, Waterteunisbloem, Doornappel
- Dieren: Nijlgans, Rode Amerikaanse rivierkreeft, Wasbeer, Chinese wolhandkrab
Waarom zijn invasieve exoten een probleem?
Invasieve exoten kunnen op verschillende manieren schade aanrichten:
Ecologische schade
- Ze verdringen inheemse soorten.
- Ze verstoren de voedselketen en kunnen natuurlijke leefomgevingen, zoals rivieren of bossen, veranderen.
Economische schade
- Sommige exoten, zoals de Japanse duizendknoop, kunnen infrastructuur aantasten, zoals wegen en gebouwen.
- Ze kunnen schade veroorzaken in de landbouw en visserij.
- Er zijn extra kosten voor het bestrijden en herstellen van de schade.
Gezondheidsrisico’s
- Sommige soorten, zoals de Reuzenberenklauw, kunnen brandwonden veroorzaken door hun sap.
- Anderen, zoals de Wasbeer, kunnen ziektes zoals hondsdolheid overdragen.
- Ook kunnen exoten allergieën en luchtwegklachten veroorzaken.
Wat kan jij doen?
Als je invasieve exoten in jouw tuin of omgeving opmerkt, kan je zelf bijdragen aan het oplossen van het probleem.
Herken de soorten
- Gebruik handige herkenningsfiches om te bepalen welke planten of dieren invasieve exoten zijn. Deze kan je terugvinden op Ecopedia.
- Let op snelgroeiende of snel verspreidende soorten in jouw tuin.
Verwijder invasieve exoten
- Verwijder ze op een juiste manier, afhankelijk van de soort (bijvoorbeeld door ze uit te trekken, af te maaien of af te dekken). In sommige gevallen kan chemische bestrijding noodzakelijk zijn.
- Dump nooit invasieve soorten in de natuur of op de composthoop!
Verwerk de plantenresten correct
- Verzamel de resten in gesloten zakken en breng ze naar het recyclagepark. Meld je observaties: via Waarnemingen.be door een gratis account aan te maken en je observaties te uploaden.
- Let op: Doornappel moet eerst verbrand worden en aangeboden worden in de restafvalzak.
Veel voorkomende exoten
Bekijk zeker ook onderstaande pagina's voor meer informatie over exoten waarmee we steeds vaker in contact komen:
Wat is het wettelijk kader?
In Europa en Vlaanderen zijn er duidelijke regels voor het omgaan met invasieve exoten:
Europese regels
De EU heeft een lijst van ‘zorgwekkende exoten’ (EU-verordening 1143/2014). Deze soorten mogen niet meer worden verhandeld, vervoerd, gekweekt of vrijgelaten.
Vlaamse verplichtingen
- Gemeenten zijn verantwoordelijk voor het beheer van invasieve exoten op openbaar terrein.
- Voor sommige soorten zijn er meldings- en bestrijdingsverplichtingen.
- Er zijn subsidies en projectsteun beschikbaar via het Agentschap Natuur en Bos.
Meer info
- Meer informatie en specifieke richtlijnen per soort vind je op Ecopedia - Exoten.
- Voor onderzoek en beheer van invasieve exoten in Vlaanderen en Zuid-Nederland kan je terecht op Invexo - Natuur en Bos.